Wymagania dla pojazdów - przewody w pojazdach AT, FL, OX

Cysterna to zbiornik z armaturą zabezpieczającą i armaturą służącą do załadunku i rozładunku – zbiornik umieszczony na pojeździe. Większość cystern to tak zwane cysterny stałe, które są połączone z podwoziem w sposób stały. W trakcie normalnej eksploatacji cysterny nie przewiduje się odkręcania zbiornika cysterny od podwozia. Zbiornik cysterny bada inspektor transportowego dozoru technicznego i wystawia z tego badania protokół. Natomiast pojazd – czyli tą część cysterny, dzięki której zbiornik cysterny może przemieszczać się po drogach, bada diagnosta w okręgowej stacji kontroli pojazdów. Diagnosta musi w ramach dodatkowego badania potwierdzić, że  pojazd spełnia wymagania zapisane w 9 części ADR, a dotyczące następujących elementów pojazdu:

Jak wiemy, najważniejszym dokumentem, jaki powinien być w cysternie poruszającej się po drodze powinno być świadectwo dopuszczenia do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych  zwane popularnie „świadectwem z czerwonym paskiem”. Dla autocysterny dokument ten wydawany jest na podstawie dwóch dokumentów: zaświadczenia o przeprowadzeniu dodatkowego badania technicznego pojazdu przeznaczonego do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych (wystawia to zaświadczenie diagnosta okręgowej stacji kontroli pojazdów) i protokołu z badania cysterny przeprowadzonego przez inspektora Transportowego Dozoru Technicznego.

 Dla ciągnika lub dla podwozia do przewozu kontenera cysterny świadectwo wydawane jest tylko  na podstawie zaświadczenia wystawionego przez diagnostę na stacji diagnostycznej.

Diagnosta wystawiając swój dokument potwierdza, że wszystkie wymagania zapisane w przepisach ADR są spełnione. Ale opinia diagnosty w czasie kontroli wykonywanej na drodze przez Inspekcję Transportu Drogowego, może zostać przez inspektora ITD podważona. (na przykład dlatego, że diagnosta czegoś nie dopatrzył, albo dlatego, że po badaniu na stacji diagnostycznej użytkownik dokonał zamian istotnych z punktu widzenia wymagań określonych dla pojazdu).  Kara z tego tytułu wynosi 2000 zł, a więc jest to kara dolegliwa.

Dzisiaj omówię sprawę przewodów. Są tutaj podwójne wymagania. Po pierwsze określono wymagania dotyczące średnicy przewodów i zabezpieczeń bezpiecznikowych obwodów elektrycznych. Po drugie, określono dodatkowe wymagania dla przewodów znajdujących się za tylną ścianą kabiny kierowcy.  

Pierwsze z tych wymagań zapisano następująco:

Przekroje przewodów powinny być na tyle duże, aby nie dochodziło do ich przegrzewania.

Przewody powinny być odpowiednio izolowane. Wszystkie obwody powinny być

zabezpieczone bezpiecznikami topikowymi lub wyłącznikami automatycznymi z wyjątkiem

następujących obwodów:

- od akumulatora do układu zimnego startu i wyłącznika pracy silnika;

- od akumulatora do alternatora;

- od alternatora do skrzynki z bezpiecznikami topikowymi lub z wyłącznikami

automatycznymi;

- od akumulatora do rozrusznika;

- od akumulatora do zespołu sterowania układem zwalniacza

w przypadku, gdy zwalniacz jest urządzeniem elektrycznym lub elektromagnetycznym; oraz

- od akumulatora do elektrycznego mechanizmu podnoszenia osi składowej.

Niezabezpieczone obwody wymienione powyżej, powinny być możliwie najkrótsze.

oraz

Wiązki przewodów powinny być pewnie zamocowane i poprowadzone w sposób

zapewniający ich odpowiednie zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi

i termicznymi.
                To wymaganie dotyczy pojazdów FL, OX i AT czyli wszystkich pojazdów do przewozu w cysternach.

                Przedstawione poniżej drugie z tych wymagań dotyczy tylko pojazdów FL i zapisane jest następująco.

Cała instalacja powinna być zaprojektowana, wykonana i zabezpieczona w taki sposób, aby w normalnych warunkach użytkowania pojazdu nie była przyczyną iskrzenia lub zwarcia oraz, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia takich zdarzeń w przypadku uderzenia lub deformacji. W szczególności powinny być spełnione następujące wymagania:

Przewody umieszczone za tylną ścianą kabiny kierowcy powinny być zabezpieczone przed zgnieceniem, zerwaniem lub przetarciem podczas normalnej eksploatacji pojazdu. Przykłady odpowiedniego zabezpieczenia przewodów podane są na rys. 1,  2, 3 i 4. Jednakże przewody czujników urządzenia przeciwblokującego nie wymagają dodatkowego zabezpieczenia.

Wczytując się w treść tego zapisu trzeba dojść do wniosku, że przedstawione na rysunkach rozwiązania są tylko rozwiązaniami przykładowymi. Podstawowym wymaganiem jest to, aby PRZEWODY UMIESZCZONE ZA TYLNĄ ŚCIANĄ KABINY KIEROWCY POWINNY BYĆ ZABEZPIECZONE PRZED ZGNIECENIEM ZERWANIEM LUB PRZETARCIEM PODCZAS NORMALNEJ EKSPLOATACJI POJAZDU.

Dosyć często się zdarza, że inspektorzy ITD kwestionują przewody, bo nie są zabezpieczone identycznie jak na rysunkach w ADRze, czyli w mniemaniu inspektorów przewody nie spełniają przepisów ADR.  Pojawia się kara 2000 zł. Oczywiście w przypadkach oczywistych nie ma co dyskutować. Zdarza się, że przewód rzeczywiście jest narażony na zerwanie podczas jazdy, albo był przecięty i skręcony byle, z byle jakim zabezpieczeniem naprawianego miejsca – wtedy sprawa jest oczywista. Każde miejsce na przewodach okręcone izolacją bywa przez inspektorów traktowane jako naruszenie wymagań ADR. Ale na pewno (poza przypadkami beznadziejnymi) należy próbować się jednak bronić. I znam przypadki obrony zakończonej pozytywnie. Bo nie jest wszak łatwo udowodnić, że przewód nie jest zabezpieczony przed zgnieceniem, zerwaniem lub przetarciem podczas normalnej eksploatacji. Obecność izolacji niczego nie przesądza, choćby dlatego, że izolacja może być dodatkowym zabezpieczeniem przewodu.  Rysunki z ADR-u przedstawione powyżej są tylko przykładami skutecznych rozwiązań a nie zamkniętym katalogiem dopuszczonych rozwiązań. 

            Oczywiście lepiej do sytuacji spornych nie dopuszczać. Jeśli przewód wymagał przecięcia to lepiej wymienić go w całości. Tak na pewno jest właściwiej.