Szkolenia ADR w Łodzi - Dokumenty przewozowe przy przewozie towarów niebezpiecznych - podstawowe wymagania

           Na wstępie informacja o szkoleniach ADR, które moja firma uruchamia od lipca tego roku. Szkolenia będą odbywać się w Łodzi w budynku znajdującym się przy Alei Marszałka Józefa Piłsudskiego 135. Informacje na temat szkoleń są zamieszczane pod adresami:
 

www.adr-lodz.pl
www.szkolenia-adr-lodz.pl
http://www.wlodarczyk-szkolenia.pl/szkolenia-adr-lodz/

A teraz o dokumentach przewozowych. Poza szczególnymi przypadkami w czasie przewozu towarów niebezpiecznych, w pojeździe powinien znajdować się dokument przewozowy. Wersja ADR 2011 wprowadziła obowiązek przechowywania tych dokumentów przez okres 3 miesięcy. Nie jest zatem wykluczone, że kontrole ITD  przeprowadzane w firmach mogą obejmować również poprawność wystawienia dokumentów przewozowych oraz sprawdzenie, czy dokumenty te były wystawiane do każdego przewozu.

Dokument przewozowy nie ma ustalonej formy graficznej. Jednak powinien zawierać wszystkie elementy podane w p. 5.4.1. ADR. Dla przewozu w cysternach towarów ciekłych zapalnych będą to następujące pozycje:

1)     numer UN poprzedzony numerami UN (np. UN 1202)

2)     Prawidłową nazwą przewozową, uzupełnioną w szczególnych przypadkach podaną w nawiasie nazwą techniczną (np. Paliwo do silników Diesla)

3)     Numery wzorów nalepek. Jeżeli występuje więcej niż jeden wzór należy to numery podane po numerze pierwszym powinny być podane w nawiasie.

4)     Grupę pakowania, o ile została przypisana do danego materiału, która MOŻE być poprzedzona literami PG lub GP – czyli można napisać tylko np. II, albo PGII, albo GPII

5)     Całkowitą ilość każdego z towarów niebezpiecznych mającego odrębny numer UN, odrębną prawidłową nazwę przewozową lub o ile została przypisana odrębną grupę pakowania

6)     Nazwę i adres nadawcy

7)     Nazwę i adres odbiorcy (odbiorców). W przypadku, gdy towary niebezpieczne przeznaczone są dla odbiorców nieznanych w chwili rozpoczęcia przewozu, za zgodą właściwych władz państw, których dotyczy przewóz, informacja ta może być zastąpiona wyrazami „Sprzedaż Obwoźna”.

8)     Kod ograniczeń przewozu przez tunele podany dużymi literami w nawiasie, ale nie trzeba tego kodu umieszczać, jeżeli przewidywana trasa przewozu nie przebiega przez tunele.

Dla przewozu w sztukach przesyłki dodatkowo powinna być następująca informacja:

liczba i określenie sztuk przesyłki, o ile występują; kod opakowania może być użyty

jedynie jako uzupełnienie określenia sztuki przesyłki (np. jedna skrzynia (4G))

Przewóz gazu LPG w butlach należy zaliczyć do przewozu w sztukach przesyłki.

Dodatkowe wymagania.

1.     Jeżeli cysterna jest pusta wówczas to co podane wyżej powinno być poprzedzone słowami : PRÓŻNY POJAZD CYSTERNA – OSTATNI ŁADUNEK

2.     Jeżeli cysterna wielokomorowa przewozi różne paliwa w różnych komorach,  to w dokumencie przewozowym musi znaleźć się informacja dotycząca poszczególnych komór,

3.     Dla oleju napędowego i opałowego musi znaleźć się informacja dotycząca przepisu szczególnego 640 w postaci np. zapisu: przepis szczególny 640L

4.     Jeżeli materiał należący do klasy od 1 do 9 zagraża środowisku naturalnemu (a tak jest w przypadku oleju napędowego, opałowego i benzyny) to w dokumencie przewozowym powinien znaleźć się zapis: ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU a na cysternie nalepka ze zdechłą rybką

Tak więc z dokumentu przewozowego powinno wynikać ile w danym momencie w cysternie jest poszczególnych rodzajów paliwa, a w przypadku gdy są różne rodzaje paliwa – ile jest jakiego rodzaju paliwa w każdej komorze.

W przypadku gazu LPG UN 1965 MIESZANINA WĘGLOWODORÓW GAZOWYCH, SKROPLONA, I.N.O.

sytuacja jest troszkę bardziej skomplikowana. Według przepisu szczególnego 274 odwołującego się do punktu 3.1.2.8 ADR opis materiału powinien być uzupełniony nazwą techniczną. Zgodnie z przepisem szczególnym 583:

Pozycja UN 1965 obejmuje, między innymi, mieszaniny, które określone są jako:

Mieszanina A, mająca prężność par w temperaturze 70°C nie większą, niż 1,1 MPa (11 barów) i gęstość w temperaturze 50°C nie mniejszą, niż 0,525 kg/l;

Mieszanina A01, mająca prężność par w temperaturze 70°C nie większą, niż 1,6 MPa (16 barów) i gęstość w temperaturze 50°C nie mniejszą, niż 0,516 kg/l;

Mieszanina A02, mająca prężność par w temperaturze 70°C nie większą, niż 1,6 MPa (16 barów) i gęstość w temperaturze 50°C nie mniejszą, niż 0,505 kg/l;

Mieszanina A0, mająca prężność par w temperaturze 70°C nie większą, niż 1,6 MPa (16 barów) i gęstość w temperaturze 50°C nie mniejszą, niż 0,495 kg/l; Mieszanina A1, mająca prężność par w temperaturze 70°C nie większą, niż 2,1 MPa (21 barów) i gęstość w temperaturze 50°C nie mniejszą, niż 0,485 kg/l;

 

Mieszanina B1, mająca prężność par w temperaturze 70°C nie większą, niż 2,6 MPa (26 barów) i gęstość w temperaturze 50°C nie mniejszą, niż 0,474 kg/l;

Mieszanina B2, mająca prężność par w temperaturze 70°C nie większą, niż 2,6 MPa (26 barów) i gęstość w temperaturze 50°C nie mniejszą, niż 0,463 kg/l;

Mieszanina B, mająca prężność par w temperaturze 70°C nie większą, niż 2,6 MPa (26 barów) i gęstość w temperaturze 50 °C nie mniejszą, niż 0,450 kg/l;

Mieszanina C, mająca prężność par w temperaturze 70°C nie większą, niż 3,1 MPa (31 barów) i gęstość w temperaturze 50°C nie mniejszą, niż 0,440 kg/l.

W celu spełnienia wymagań dotyczących dokumentu przewozowego (5.4.1.1),

następujące określenia mogą być stosowane odpowiednio jako nazwy techniczne:

- „Mieszanina A” lub „Butan”;

- „Mieszanina A01” lub „Butan”;

- „Mieszanina A02” lub „Butan”;

- „Mieszanina A0” lub „Butan”;

- „Mieszanina A1”;

- „Mieszanina B1”;

- „Mieszanina B2”;

- „Mieszanina B”;

- „Mieszanina C” lub „Propan”.

W przypadku przewozu w cysternach nazwy handlowe „butan” lub „propan” mogą być stosowane jedynie jako nazwy uzupełniające.

Czyli w dokumencie przewozowym przy przewozie gazu LPG w cysternie powinien znaleźć się między innymi zapis taki jak poniżej:

UN 1965 MIESZANINA WĘGLOWODORÓW GAZOWYCH, SKROPLONA, I.N.O., Mieszanina B, 2.1., (B/D)

oraz inne wymagane dla dokumentu informację (dane nadawcy, odbiorcy, ilość itd.) Ilość dla gazów skroplonych podaje się w kilogramach (masa netto). Oczywiście w zależności od tego co się wiezie należy w miejscu, gdzie dla przykładu wpisana jest mieszanina B1, wpisać właściwy rodzaj mieszaniny.

 Przy przewozie w butlach musi w dokumencie przewozowym znaleźć się informacja o liczbie butli oraz o całkowitej ilości gazu znajdującego się w butlach. Czyli na przykład informacja następująca

UN 1965 MIESZANINA WĘGLOWODORÓW GAZOWYCH, SKROPLONA, I.N.O., Mieszanina B, 2.1., (B/D), 40 butli, łączna zawartość 440 kg

Jak wspomniałem na początku nie ma jednego uniwersalnego wzoru dokumentu przewozowego. Każda firma może sobie przygotować własny wzór, tak aby był on najprostszy w stosowaniu i uwzględniał organizację i sposób działania firmy. Ważne aby wszystkie elementy dokumentu przewozowego się na tym dokumencie znalazły. Wiele firm nie ma własnych wzorów – jedynym dokumentem przewozowym jest „dowód wydania – dokument przewozowy” wydawany np. przez Naftobazę. Jadąc po paliwo następnego dnia dokument ten jest stemplowany napisem:

„PUSTY POJAZD CYSTERNA – OSTATNI ŁADUNEK”. Kontrole ITD zazwyczaj tego nie kwestionują. Ale jeżeli dokumenty przewozowe będą bardziej dokładnie sprawdzane, bo muszą być przez trzy miesiące  przechowywane to mogą pojawić się problemy. Po pierwsze często jest tak, że na dokumencie wydawanym w Naftobazie (bazie LPG) jako nadawca widnieje np. firma A, odbiorcą jest firma B, a tak naprawdę odbiorcą jest jeszcze inna firma – firma C (która kupiła towar od firmy B). Czyli informacja o odbiorcy jest wtedy nieprawidłowa. Poza tym wiadomo, że cysterny rozwożą paliwo (gaz LPG) po klientach - olej opałowy do odbiorców indywidualnych, szkół, zakładów, olej napędowy do firm transportowych, na place budowy, gaz LPG po stacjach LPG, itd. Wtedy pojawiają się jeszcze inni odbiorcy. I dokumenty przewozowe powinny to uwzględniać. Dodatkowo rozwożąc paliwo po różnych odbiorcach zmienia się ilość paliwa (gazu LPG) i z dokumentu przewozowego powinno to wynikać.

Co jest w poszczególnych rozdziałach przepisów ADR - skrótowy opis

Treść umowy ADR

UMOWA EUROPEJSKA DOTYCZĄCA MIĘDZYNARODOWEGO PRZEWOZU DROGOWEGO TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH (ADR) została sporządzona w Genewie 30 września 1957. Polska ratyfikowała umowę w 1975 roku. Stronami umowy jest 48 państw, w tym wszystkie państwa należące do Unii Europejskiej, oraz kilka państw spoza Europy – Turcja, Kazachstan, Tunezja i Maroko. Sama treść umowy jest krótka. Jest to jak gdyby słowo wstępne do szczegółowych regulacji, które są zapisane w dwóch załącznikach do Umowy – załączniku A i załączniku B. Załącznik A: „Przepisy ogólne i przepisy dotyczące materiałów i przedmiotów niebezpiecznych” składa się z 7 rozdziałów od 1 do 7, a załącznik B „Przepisy dotyczące środków transportu i operacji transportowych” składa się z dwóch rozdziałów 8 i 9.

 Tom 1 spis treści i Tom 2 spis treści

 

Tom pierwszy zawiera rozdziały od 1 do 3 (bez przepisów szczególnych, ale wraz z tabelą zawierającą wykaz materiałów niebezpiecznych), a tom 2 – pozostałe przepisy.

 

Rozdział 1- Przepisy ogólne

W tym rozdziale zawarte są między innymi przepisy dotyczące wyłączeń, czyli sytuacji, w których można nie stosować przepisów ADR, lub stosować je w nie pełnym wymiarze. Rozdział zawiera również podstawowe definicje, omawia obowiązki uczestników przewozu, omawia sprawy związane z ochroną towarów niebezpiecznych (w związku z zagrożeniem terrorystycznym), sprawę szkoleń i kontroli przewozów w tym omówiona jest rola doradcy do spraw bezpieczeństwa.

Rozdział 2 – Klasyfikacja

W rozdziale zawarte są przepisy dotyczące klasyfikacji towarów niebezpiecznych. Każdy towar przed przewozem musi mieć przypisany właściwy numer UN, musi być przypisany do odpowiedniej klasy i grupy pakowania, musi mieć przypisany kod klasyfikacyjny. Nie zawsze jest to tak proste jak w przypadku paliw, gdzie wiadomo, że benzyna ma numer UN 1203 a olej napędowy UN 1202. Istnieje wiele skomplikowanych sytuacji, gdzie prawidłowe zaklasyfikowanie wymaga zastosowania wielu przepisów i procedur badawczych opisanych w rozdziale 2. Towary niebezpieczne zaliczane są do 13 klas według tak zwanego niebezpieczeństwa dominującego. Poniżej klasy te są wymienione.

Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe

Klasa 2 Gazy

Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne

Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe stałe

odczulone

Klasa 4.2 Materiały samozapalne

Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne

Klasa 5.1 Materiały utleniające

Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne

Klasa 6.1 Materiały trujące

Klasa 6.2 Materiały zakaźne

Klasa 7 Materiały promieniotwórcze

Klasa 8 Materiały żrące

Klasa 9 Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

 
Do towarów niebezpiecznych mogą należeć materiały (na przykład benzyna) lub przedmioty (na przykład akumulatory)

Rozdział 3 - Przepisy ogólne dotyczące wykazu towarów niebezpiecznych

Rozdział 3, obejmujący przepisy ogólne, tabelę towarów niebezpiecznych i przepisy szczególne. Tabela jest najważniejszą częścią ADR. Każdy towar niebezpieczny musi mieć przypisany numer UN, a dla każdego numeru UN w tabeli znajduje się szereg informacji dotyczących przewozu. Poniżej przykład dla benzyny. Podane w poszczególnych kolumnach symbole są opisane w podanych w nagłówku tabeli innych rozdziałach ADR.

 

 

Rozdział 4 - Przepisy dotyczące stosowania opakowań i cystern

W rozdziale opisane są metody pakowania towarów niebezpiecznych (przy przewozach w tak zwanych sztukach przesyłki, czyli beczkach, kanistrach itp.) oraz sposoby przewozu w cysternach. Omówione są miedzy innymi kody cystern.

 

Rozdział 5 - Procedury nadawcze

W tym rozdziale podane są przepisy dotyczące dokumentów przewozowych, oznakowania sztuk przesyłki, cystern i pojazdów. Omówione są nalepki ostrzegawcze, tablice pomarańczowe i miejsca, gdzie powinny być umieszczone. Pojazd przewożący towary niebezpieczne, w szczególności cysterna, musi być prawidłowo oznakowany, Podobnie sztuka przesyłki musi być odpowiednio oznakowana. W czasie transportu towarów niebezpiecznych w pojeździe musi znajdować się dokument przewozowy.

Rozdział 6 - Wymagania dotyczące konstrukcji i badania opakowań i cystern

Jest to rozdział bardzo techniczny. Omówione są opakowania, w tym duże pojemniki do przewozu luzem (fachowo zwane DPPL-ami, a popularnie mauzerami). Podane są ich kody, oznakowania, badania jakim podlegają. W rozdziale tym znajdują się również wymagania konstrukcyjne cystern, podane są m.in. grubości jakie powinny mieć ścianki cysterny. Omówione są oznakowania cystern, tabliczki znamionowe, częstotliwość i zakres badań.

Rozdział 7 - Przepisy dotyczące warunków przewozu, załadunku, rozładunku oraz manipulowania ładunkiem

Tutaj podane są informacje o tym jakich towarów nie można przewozić w jednym pojeździe. Podane są przepisy dotyczące nadzoru nad pojazdami przewożącymi towary niebezpieczne i różne inne przepisy np. dotyczące zakazu palenia, konieczności uziemiania cystern przy rozładunku i załadunku itp.

 

Rozdział 8 - Wymagania dotyczące załogi pojazdu, wyposażenia, postępowania i dokumentacji,

W tym rozdziale znajdują się przepisy dotyczące szkolenia kierowców ADR. Podane są wymagania dotyczące załogi pojazdu przewożącego towary niebezpieczne i dokumentacji jaka powinna znaleźć się w pojeździe. Ten rozdział opisuje także wyposażenie ppoż pojazdu i pozostałe wyposażenie (kamizelki, kliny, latarki, łopata, itd.)

Rozdział 9 - Wymagania dotyczące konstrukcji i dopuszczenia pojazdów

W tym rozdziale opisane są wymagania dla pojazdu. Cysterna składa się jak gdyby z dwóch części – cysterny z armaturą i podwozia. Pierwszą część sprawdza inspektor Transportowego Dozoru Technicznego, a drugą diagnosta na stacji kontroli pojazdu. Pojazd musi spełniać określone w przepisach ADR dodatkowe wymagania. Na przykład w przypadku przewozu benzyn tachograf musi być w wykonaniu przeciwwybuchowym, musi być wyłącznik akumulatora, a w pewnych sytuacjach cysterna musi posiadać zwalniacz i system ABS. W rozdziale 9 znajduje się również opis dotyczący dokumentu „z czerwonym paskiem”.